Edirne Ticaret Borsası (ETB) üyeleriden oluşan yaklaşık 150 kişilik bir heyet, Bulgaristan’ın ikinci büyük kenti Plovdiv’de (Filibe) 27.nci defa kapılarını açan 33 ülkeden 700’e yakın şirketin katıldığı Agra 2018 Uluslararası Tarım ve Hayvancılık  Fuarı’na katılarak tarım sektöründeki yeni gelişmeleri ve teknolojik ürünleri takip etme fırsatı buldu.

ETB tarafından fuar alanı içerisinde hazırlanan toplantı salonunda, merkezi Sofya’da bulunan analiz şirketi IntelAgro temsilcisi Nikolai Vilkanov tarafından ‘Tıbbi ve Aromatik Bitkiler’ konusunda sunum gerçekleştirdi. 

Sunum sonrası gazetecilere açıklamalarda bulunan ETB Kurulu Başkanı Özay Öztürk, lavanta ekiminin özellikle ayçiçeği ve buğday üretiminde istenen verimin elde edilemediği kumlu ve kıraç tabir edilen alanlarda yapılabileceğini belirterek, Edirne ekonomisine alternatif ve katma değeri yüksek ürünler kazandırmayı hedeflediklerini ve Borsa olarak Edirne’de yapılacak lavanta üretimini destekleyeceklerini belirtti.

Lavanta üretiminin alternatif ve karlı bir üretim olduğunu belirten Öztürk; yağının çıkartılması için gerekli tesisin yapımı bir kooperatif ya da müteşebbis tarafından yapılabilir. ETB olarak bu noktada katkı sağlayacağız. Tıbbi ve alternatif bitkiler üretimi ile ilgili ticari anlamda Türkiye içi ve dış pazarlarla ilgili araştırma yaptırıyoruz. Fuarın ardından Bulgaristan'daki uygulama noktalarında incelemelerde bulunacağız. Bu ürünlerin ülkemize ve bölgemize katma değer yaratacağını düşünüyoruz." dedi.

ETB Meclis Başkanı Fedai Canım yaptığı açıklamada, fuarların yeni iş bağlantıları açısından ülkeye ve bölgeye katkı sağladığını ifade etti. Bulgaristan'ın da Edirne'nin sınır komşusu olduğunu dile getiren Canım, "Ayçiçeği veya diğer tarımsal ürünlerin dışında, katma değeri yüksek tıbbi aromatik ürünlerin üretilebilme konusunu yerinde gördük. Bu ürünlerin üretimi ve ticareti, hem üreticimize hem üyemize katkı sağlayacaktır." dedi.

Fuar ziyaretinin ardından ETB Yönetim Kurulu Başkanı Özay Öztürk, Meclis Başkanı Fedai Canım, Yönetim Kurulu Üyesi Eray Karaca ve Meclis Üyesi Recep İriş tarafından Türkiye’nin Plovdiv (Filibe) Başkonsolosu Hüseyin Ergani’yi ziyaret edildi. Borsa faaliyetleri hakkında bilgi veren Başkan Öztürk, Bulgaristan’ın uygun bir noktasında Türkiye’deki lisanslı depoculuk uygulamasına benzer bir uygulama yapılabileceğini ve uygun bir lokasyonda kurulacak depolarla hem Bulgar hem de Türk üreticilerin ürünlerini depolayıp piyasaya kaliteli bir şekilde sürmelerinin sağlanabileceğini kaydetti.

Özelikle Bulgaristan’ın verimli tarım topraklarının önemli tarım ürünlerinin yetiştirilmesi noktasında büyük paya sahip olduğu ve alıcı ülke konusunda yakın olan komşusu Türkiye ile demir yolu ve deniz yolu aracılığı ile ürünlerin depolama merkezlerinden aktarımının daha kolay olduğunu belirten Öztürk; “Türkiye’de lisanslı depoculukta hem üretici hem tüccar hem sanayici ürününün depolayabiliyor. Burada da aynı modeli uygulayabiliriz. Buradaki üreticilerde bu depolarda mallarını depolayabilir, satış işlemini yapabilir. Bu bölgede bu ticareti yapan tüccarlar da yapabilir. Türkiye’den gelip bu ürünlere ilgisi olan sanayicilerimiz tüccarlarda alıp bu depolara koyabilir.” dedi.

Türkiye’de lisanslı depoculuk ile ilgili olan hızlı bir sürecin işlediğini belirten Öztürk “Türkiye’nin birçok lokasyonunda lisanslı depoculuk faaliyetleri başladı, yatırımlar hızlı bir şekilde yapılıyor ve de bunun üst çatısı olarak ta ürün ihtisas borsasına bağlanıp Türkiye genelinde tüm ürünlerin arz edilmesi ve talep edilmesi ile ilgili bir platforma bağlanacak. Tabi Türkiye’nin nüfusu 80-81 milyonları buldu. Şu anda tarımsal üretim anlamında da kendi kendine yetememek gibi bir durum söz konusu oluyor. Bu bağlamda Bulgaristan’da bizim ülkemize yakın önemli üretim ülkelerinden lokasyonlarından birisi şeklinde konuştu.

Türkiye’ye yakın bir noktada lojistik maliyeti açısından uygun olabilecek bir tren yolu üzerinde, Türkiye’nin üretim ihtiyacı açısından yoğun üretimlerin yapıldığı bir yerde depoculuk faaliyeti ile ilgili bir depolama tesisi kurulabilir mi? Lisanslı depolamaya benzer bir yapı kurulabilir mi? Bu yapı kurulduğunda bizim Bulgaristan’daki Türk iş adamlarımız bu kurulacak yapının içinde olur mu? Hatta Türkiye’den de bu yapının kurulmasında ortaklık olarak içinde bulunulabilir diye düşündük? Tabi böyle bir depolama tesisinin kurulması ile Türkiye’nin ihtiyacı olan ürünlerin tedariği, özellikle harman döneminde uygun fiyatlıyken tedarikleri yapılarak bu depolarda muhafaza edilip ihtiyaç olduğunda da bu depolardan Türkiye’ye transferleri yapılabilir diye düşündük. Türkiye’ye ihtiyaç yoksa bunu ticari anlamda düşünüpte ama Bulgaristan içinde yada başka ülkelere de satış işlemi yapılabilir diye düşünüyoruz. Bu konuyu sayın Başkonsolosumuza ilettik kendisi de bunla ilgili çalışmalara başlayabileceklerini söyledi ”dedi.

Türkiye Cumhuriyeti Filibe Başkonsolosu Hüseyin Ergani ise söz konusu projenin çok önemli ve yerinde olduğunu belirterek gerekli araştırmalara başlayacaklarını ifade etti. Başkonsolos Ergani Filibe fuar yönetiminin 2019 yılı için kendilerine bir teklifte bulunduğunu ifade ederek “2019 yılı için Türkiye’yi misafir ülke olarak görmek istediklerini bize belirttiler. Filibe teknik fuarı Temmuz yaz döneminde yapılıyor. Türkiye’yi ana partner olarak düşündüklerini söylediler. İlişkilerde de güzel bir ivme yakaladık ”dedi.

ETB heyeti, programın son gününde tıbbi ve aromatik bitki üretiminin yoğun olarak yapıldığı Kazanlık bölgesine geçerek üretim sahalarında incelemelerde bulundu. Ayrıca bölgedeki üretimin tarihine ışık tutan bir etnoğrafya müzesi olan aynı zamanda yağ çıkarma tesisi olan Damastsena'yı da ziyaret eden heyet, üretimin katma değerli ürünlere dönüştürülerek satışının yapıldığını yerinde görme imkanı buldu.